Ból to bardzo nieprzyjemne uczucie, które może ograniczyć możliwość samodzielnego wykonywania codziennych czynności. Jest to jeden z pierwszych sygnałów ostrzegawczych, który przekazuje nam organizm, aby zaznaczyć, że dzieje się z nim coś niedobrego. Niestety długotrwały ból, nie tylko obniża komfort życia, ale może obniżać także odporność, a w skrajnych przypadkach nawet wywoływać depresję. W dzisiejszych czasach długotrwały ból jest uznany za chorobę, dlatego warto wiedzieć jak sobie z nim poradzić.
Jakie są rodzaje bólu?
Wbrew pozorom odczuwanie bólu to nie tylko przykre odczucie, ale możemy doszukać się w nim także pozytywnych elementów. Musimy pamiętać, że dzięki bólowi dostajemy wskazówkę, że coś niepożądanego dzieje się w naszym ciele i możemy szybciej zareagować. Jednak nie każdy ból jest taki sam. Wyróżniamy dwa rodzaje bólu. Pierwszy, czyli ból ostry to taki rodzaj bólu, który trwa krótko i szybko przemija, gdy usuniemy jego przyczynę. Drugim rodzajem jest ból przewlekły, który trwa ponad 3 miesiące. Może on towarzyszyć wielu schorzeniom, m.in. reumatologicznym, gastrologicznym, neurologicznym, ortopedycznym, ginekologicznym, a także nowotworom[1].
Jak powstaje ból?
Najczęściej pojawia się ból receptorowy, który powstaje przez podrażnienie nocyreceptorów, czyli receptorów bólowych. Impuls z receptorów bólowych przesyłany jest do rdzenia kręgowego, a następnie do kory mózgowej, gdzie zachodzi odbieranie odczucia bólu. Innym rodzajem bólu jest ból neuropatyczny, który dotyczy około 1% wszystkich przypadków. Należą do nich bóle korzonkowe, fantomowe, neuralgia półpaścowa czy neutropatia cukrzycowa. W tym przypadku dochodzi do uszkodzenia nerwu, co skutkuje dolegliwościami bólowymi[2].
Jakie są przyczyny ostrego bólu?
Ból może dotyczyć każdej części ludzkiego ciała. W przypadku bólu brzucha najczęstszymi powodami są: stan zapalny (zapalenie uchyłków jelita grubego, zapalenie wyrostka robaczkowego, zapalenie otrzewnej), niedrożność jelit, zespół jelita drażliwego, biegunki, zatrucia, bóle menstruacyjne, zamknięcie przewodu wyprowadzającego żółć, choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
Z kolei do najczęstszych przyczyn bólu głowy należą: zmęczenie, problemy z krążeniem mózgowym, zaburzenia przemiany materii, schorzenia innych narządów w obrębie czaszki np. zapalenie zatok czy ucha środkowego, angina, nadciśnienie tętnicze, ból zęba, ból ucha, czy nowotwory.
Natomiast wśród powodów bólu mięśniowo-stawowego wyróżnia się: wszelkiego rodzaju urazy, przeciążenia, grypę, przeziębienie, ospę wietrzną, zapalenie wielomięśniowe, polimialgia reumatyczną, różyczkę, boreliozę, reumatoidalne zapalenie stawów[3].
Jak radzić sobie z bólem?
Walka z bólem nie jest łatwa. Często wymaga poszerzonej diagnostyki i konsultacji lekarskiej. W niektórych ostrych przypadkach może występować także konieczność leczenia chirurgicznego np. niedrożność przewodu pokarmowego lub zapalenie wyrostka robaczkowego.
W przypadku łagodnego lub umiarkowanego bólu mięśni lub stawów, bólu głowy, bólu miesiączkowego czy bólu zęba, pomocne mogą być niesteroidowe leki przeciwzapalne, czyli na przykład deksketoprofen w tabletkach, do stosowania doustnego. Trzeba pamiętać jednak, aby tak jak w przypadku każdego leku, nie przekraczać zalecanych dawek i stosować zgodnie z zaleceniami w ulotce przylekowej. Dlatego najlepiej przed zastosowaniem leku skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Referencje:
- Johnson, R., R. Borsheski, J., L. Reeves-Viets, A Review of Management of Acute Pain, Mo Med. 2015 Jan-Feb; 110(1), s.74–79.
- Noszczyk, Chirurgia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie 2015.
[1] Noszczyk W., Chirurgia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie 2015, s. 34-41.
[2] Johnson Q., Borsheski R., R., Reeves-Viets J. L., A Review of Management of Acute Pain, Mo Med. 2015 Jan-Feb; 110(1): 74–79.
[3] Tamże, s. 77-79.
